Trong những năm gần đây, căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã trở thành tâm điểm chú ý của nền kinh tế toàn cầu. Một trong những sự kiện gần đây khiến thị trường tài chính thế giới dậy sóng chính là việc đồng Nhân dân tệ (NDT) của Trung Quốc rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 4 tháng. Nguyên nhân trực tiếp là do cựu Tổng thống Donald Trump dọa sẽ áp thêm thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc. Vậy, điều gì đã xảy ra, tại sao NDT lại bị ảnh hưởng nặng nề, và hệ lụy của sự kiện này là gì? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn trong bài viết này.
1. Nhân dân tệ xuống đáy: Chuyện gì đã xảy ra?
Ngày 25 tháng 11 năm 2024, thị trường tài chính quốc tế chứng kiến một đợt giảm giá mạnh mẽ của đồng Nhân dân tệ. Tỷ giá hối đoái của NDT so với USD giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 7 cùng năm, làm dấy lên lo ngại về sự ổn định kinh tế của Trung Quốc. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tuyên bố của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng ông sẽ áp thêm các mức thuế mới đối với Trung Quốc nếu trở lại Nhà Trắng.
Tuyên bố này không chỉ gây áp lực tâm lý lớn lên các nhà đầu tư, mà còn tạo ra làn sóng tháo chạy khỏi các tài sản định giá bằng NDT. Điều này đặc biệt quan trọng khi thị trường Trung Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức nội tại như tăng trưởng kinh tế chậm lại, nợ công cao và lĩnh vực bất động sản gặp khó khăn.
2. Tác động của lời đe dọa từ ông Trump
Donald Trump từ lâu đã được biết đến với chính sách thương mại cứng rắn đối với Trung Quốc. Trong nhiệm kỳ trước, ông đã áp đặt hàng loạt các biện pháp thuế quan nhằm giảm thâm hụt thương mại với Bắc Kinh. Lời tuyên bố mới nhất của ông tiếp tục duy trì lập trường này, khiến thị trường ngay lập tức phản ứng mạnh.
a. Tác động tâm lý đối với nhà đầu tư
Thị trường tài chính rất nhạy cảm với các tuyên bố của những nhà lãnh đạo có tầm ảnh hưởng lớn như ông Trump. Lời đe dọa áp thuế mới đã khiến nhiều nhà đầu tư lo sợ rằng một cuộc chiến thương mại mới có thể nổ ra, làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này dẫn đến sự tháo chạy khỏi các tài sản rủi ro, bao gồm cả đồng Nhân dân tệ.
b. Áp lực lên nền kinh tế Trung Quốc
Trung Quốc vốn đang chịu áp lực lớn từ cả bên trong và bên ngoài. Việc NDT mất giá làm gia tăng gánh nặng nợ nước ngoài, đồng thời làm giảm sức mua của người tiêu dùng trong nước. Hơn nữa, sự bất ổn kinh tế có thể làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường Trung Quốc, dẫn đến việc dòng vốn chảy ra ngoài.
3. Nguyên nhân sâu xa khiến Nhân dân tệ dễ tổn thương
a. Nền kinh tế Trung Quốc suy yếu
Trong năm 2024, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chỉ đạt khoảng 4,5%, mức thấp hơn nhiều so với các năm trước. Nguyên nhân đến từ nhiều yếu tố, bao gồm suy giảm nhu cầu xuất khẩu, lĩnh vực bất động sản đóng băng, và việc tiêu dùng nội địa không đạt kỳ vọng. Những yếu tố này khiến đồng Nhân dân tệ trở nên yếu thế trên thị trường quốc tế.
b. Chính sách tiền tệ nới lỏng
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã áp dụng nhiều biện pháp nới lỏng tiền tệ nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế, bao gồm việc giảm lãi suất và tăng cung tiền. Tuy nhiên, điều này lại làm giảm sức hút của đồng NDT đối với các nhà đầu tư quốc tế, khiến nó dễ bị mất giá hơn.
c. Áp lực từ thị trường quốc tế
Ngoài những vấn đề nội tại, Trung Quốc còn đối mặt với áp lực lớn từ thị trường quốc tế. Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) liên tục tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát đã làm tăng giá trị đồng USD, khiến NDT phải chịu thêm áp lực mất giá.
4. Hệ lụy của việc Nhân dân tệ mất giá
a. Tác động lên thương mại quốc tế
Việc NDT mất giá có thể làm giảm chi phí xuất khẩu của Trung Quốc, giúp hàng hóa nước này cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến các quốc gia khác phản ứng bằng cách áp thuế hoặc áp dụng các biện pháp bảo hộ thương mại, dẫn đến nguy cơ chiến tranh thương mại leo thang.
b. Gánh nặng nợ nước ngoài
Một trong những hậu quả lớn nhất của việc NDT mất giá là gia tăng gánh nặng nợ nước ngoài. Các doanh nghiệp và chính phủ Trung Quốc sẽ phải trả nhiều tiền hơn để thanh toán các khoản vay bằng USD, điều này có thể làm suy yếu khả năng tài chính của họ.
c. Tâm lý hoang mang trên thị trường
Sự bất ổn của đồng NDT không chỉ ảnh hưởng đến thị trường trong nước mà còn lan rộng ra các thị trường khác, đặc biệt là ở khu vực châu Á. Những quốc gia có mối liên kết chặt chẽ với nền kinh tế Trung Quốc, như Việt Nam hay Thái Lan, cũng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực.
5. Liệu Trung Quốc có thể đối phó?
Để đối phó với tình trạng này, Trung Quốc có thể sẽ thực hiện một số biện pháp sau:
- Can thiệp vào thị trường tiền tệ: Ngân hàng Trung ương Trung Quốc có thể bán USD và mua vào NDT để giữ giá trị đồng nội tệ.
- Kích thích kinh tế: Chính phủ Trung Quốc có thể tăng đầu tư công hoặc giảm thuế để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó cải thiện niềm tin vào đồng NDT.
- Đàm phán với Hoa Kỳ: Bắc Kinh có thể tìm cách giảm căng thẳng thương mại với Washington thông qua các vòng đàm phán, nhằm tránh nguy cơ chiến tranh thương mại leo thang.
6. Kết luận: NDT và tương lai kinh tế toàn cầu
Việc đồng Nhân dân tệ rơi xuống mức thấp nhất trong 4 tháng là một dấu hiệu cho thấy sự bất ổn ngày càng gia tăng trong nền kinh tế toàn cầu. Các động thái chính trị và thương mại của Hoa Kỳ và Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến hai quốc gia này mà còn lan rộng ra các thị trường khác.
Trong thời gian tới, cả Bắc Kinh và Washington cần phải có những bước đi khôn ngoan để tránh làm leo thang căng thẳng và bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế thế giới. Với vị trí quan trọng của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, bất kỳ sự sụt giảm nào của đồng Nhân dân tệ cũng đều có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với thương mại và đầu tư quốc tế.
